Coach, Scrum Master, lider – każda z tych ról opiera się na zadawaniu właściwych pytań, by pomóc innym znaleźć istotne odpowiedzi.
Kiedy pytać?
Naukowcy odkryli, że w naszym mózgu działają 3 niezależne systemy zarządzania. Pierwszy i najstarszy (reticulum – zwane mózgiem “gadzim”) jest odpowiedzialny za nasze reakcje automatyczne. Jego nadrzędnym celem jest nasze przetrwanie. Drugi to układ limbiczny odpowiadający za nasze emocje. Jego zadaniem jest umożliwienie nam przetrwania w grupie. Ostatni to kora mózgowa. To on robi z nas wizjonerów, umożliwia nam planowanie i kreatywne myślenie. Chociaż działają niezależnie to w danym momencie dowodzić nami może tylko jeden z nich. Jeśli poszukujesz nowych i twórczych odpowiedzi na swoje pytania musisz postarać się, by gadzi mózg pozostał uśpiony.
Upewnij się, że osoby, które pytasz czują się bezpiecznie, ufają swojej grupie. Jeśli widzisz przed sobą zestresowanych, wściekłych lub niepewnych ludzi poświęćcie swój czas i uwagę na wyczyszczenie tych emocji.
W jaki sposób pytać?
Po pierwsze pytania powinny być pozytywne. Ludzki mózg nie myśli przez “nie”. Płata nam figle i z komunikatu “Nie dotykać” słówko “nie” znika i słyszymy tylko “Dotykać”. A przynajmniej tyle zapamiętujemy. Dlatego zakazy kiepsko się sprawdzają.
Zamiast pytania „Co zrobić, żeby nie było błędów w kodzie?” zapytaj „Jak sprawić, żeby nasz kod był lepszej jakości?”
Po drugie pytania powinny być otwarte. Jeśli na twoje pytania można odpowiedzieć “tak” lub “nie” to szanse na usłyszenie czegoś nowego i przełomowego są niewielkie. Metoda na to jest prosta – unikaj pytań zaczynających się od „Czy”.
Przetestuj na najbliższych spotkaniach jaki uzyskasz efekt zadając to samo pytanie na dwa różne sposoby np. „Czy macie jeszcze jakieś pomysły?” i „Jakie jeszcze macie pomysły?”. Policz ile uzyskasz odpowiedzi po każdym z nich.
Po trzecie pytanie powinno być mocne. Moc pytania zależy od tego jak bardzo poszerza naszą perspektywę patrzenia na problem. Na dole drabiny są pytania o fakty. Są to pytania zaczynające się od “Kto” “Gdzie” “Kiedy”. Następne na skali są pytania o plany. Mogą zaczynać się od słów “Jak” lub “Co”. Najmocniejsze to pytania sprawdzające motywacje “Dlaczego”, “W jakim celu”. Nie oznacza to, że należy zadawać tylko najmocniejsze pytania, ale warto pamiętać, że to one mogą przynieść najwięcej niespodziewanych odpowiedzi i zwrotów akcji.
O co pytać?
Przede wszystkim o informacje, które poszerzają perspektywę. Pytaj o cele, o przyszłość, o działania jakie dana osoba chce podjąć, o rzeczy, które poszerzają pole jej wpływów, o przekonania, o motywacje. Wybij pytaniem z utartych schematów myślenia. Zaskocz.
Zamiast pytać: “Co w ostatnim sprincie działało dobrze a co chcecie zmienić” zadaj pytania:
- Jak chcecie, żeby wyglądał wasz produkt w przyszłości?
- Co sprawia, że jesteście dumni ze swojej pracy i wykonujecie ją z radością?
- Jak zmieni się zespół/organizacja/świat, gdy wdrożycie kolejne zmiany?
- Jakiego rodzaju wpływ chcecie mieć na swoją pracę?
Każdy człowiek ma swoje pytanie, które wprawia mózg w pracę na wysokich obrotach. Odkrycie go to klucz do sukcesu. Dla jednych osób będzie to “Co zyskam dzięki zmianie?”, dla innych “Przed czym zmiana mnie zabezpieczy?”. Dla mnie tym pytaniem jest: “Jeśli nic nie zmienię w tej sytuacji, to do czego prawo sama sobie zabieram? Co myślę o sobie i swoim zachowaniu?”. Właściwe pytanie oprze się o wartości ważne dla Ciebie i poczujesz, że odpowiedź zmieni Twój sposób myślenia. Pamiętaj, że nie ma głupich pytań. Mogą być czasem pytania, na które nie jesteśmy jeszcze gotowi odpowiedzieć.
