Japońsko-polski słownik Lean

Lean opiera się przede wszystkim na Systemie Produkcyjnym Toyoty (Toyota Production System, TPS), dlatego większość zwrotów jest oczywiście pochodzenia japońskiego. Ponieważ w literaturze angielskiej przyjęła się zasada nietłumaczenia tych wyrażeń, a jedynie zapisywania ich fonetycznej formy, to i ja nie będę się starał generować jakiś słowotworów. Skupię się natomiast na wyjaśnieniu znaczenia najpopularniejszych ze zwrotów, które możesz spotkać w literaturze Lean. Oto one w kolejności alfabetycznej.

• 5S(Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke) – technika utrzymania porządku w miejscu pracy poprzez Sortowanie, Systematyczność, Sprzątanie, Standaryzowanie i Samodyscyplinę.
• Andon – każdy pracownik w fabryce Toyoty ma dostęp do „linki Andon”. W razie zauważenia jakichkolwiek problemu ciągnie za nią, aby uzyskać pomoc od lidera. Jeżeli problemu nie da się rozwiązać natychmiast to linia produkcyjna jest zatrzymywana, aż do usunięcia przyczyny problemu. Dzięki temu wadliwe produkty nie są wysyłane dalej, ale usuwane w miejscu ich powstania. Zobacz również Jidoka.
• Gemba – miejsce pracy, gdzie do produktu dodawana jest wartość dla klienta. Wszystkie procesy w firmie powinny być podporządkowane Gembie.
• Gensi Genbutsu – „idź i zobacz”. Wszystkie decyzje powinny zostać podejmowane na podstawie faktów i jak najbliżej miejsca wykonywania pracy (Gemba), a nie w odległym biurze przez osoby nie znające rzeczywistych przyczyn problemu.
• Hansei – refleksja. Rodzaj retrospektywy mającej na celu ustalenie przyczyn i znalezienie rozwiązania problemu. Kładzie duży nacisk na wzięcie odpowiedzialności za zaistniałą sytuację.
• Heijunka – wyrównanie produkcji pod względem zarówno wolumenu jak i asortymentu w celu uniknięcia strat. Zobacz też Mura.
• Hoshin Kanri – Proces planowania celów zarówno na poziomie organizacji, poszczególnych działów jak i indywidualnych osób.
• Jidoka – Autonomizacja (ang. Autonomation), czyli „automatyzacja z ludzkim obliczem”. Automatyzacja mająca na celu uwolnienie człowieka od konieczności kontrolowania maszyny poprzez natychmiastowe wykrywanie błędów i zatrzymanie linii produkcyjnej do momentu usunięcia usterki tak ,aby błędy nie propagowały się dalej powodując koszty. Zobacz również Andon.
• Jishuken – program doskonalenia systemów produkcji dostawców Toyoty, aby spełniali jej normy
• Kaizen – ciągłe doskonalenie.
• Kanban – „znak wizualny”. Fizyczna karta służąca do zarządzania ilością elementów (wyrobów) w systemie. Żaden wyrób nie może się znajdować w systemie bez przypisanej mu karty Kanban. Tym samym ilość kart Kanban określa maksymalną ilość elementów w systemie.
• Muri – jedna z trzech nieefektywności. Przeciążenie ludzi lub maszyn prowadzące do problemów z bezpieczeństwem i jakością.
• Mura – jedna z trzech nieefektywności. Nierównomierność wynikająca z fluktuacji zamówień, prowadząca do Muri i Muda.
• Muda – jedna z trzech nieefektywności. Strata, czyli każdy element procesu, który nie dodaje wartości z punktu widzenia klienta.
• Nemawashi – podejmowanie decyzji w drodze konsensusu, poprzez analizę opinii wszystkich zainteresowanych stron.
• Obeya – „Wielki Pokój”, czyli wielka sala, w której pracują specjaliści z różnych departamentów. Spełnia tą samą rolę, co War Room w projekcie Agile – ułatwia komunikację między członkami projektu i pozwala na wizualizację stanu projektu (rysunki pojazdów, harmonogramy itp.).
• Poka-Yoke – „Błędoodporność”, czyli zabezpieczenie przed możliwością popełnienia błędu. Przykładem poka-yoke jest karta SIM do telefonu komórkowego, którą ze względu na jej kształt można włożyć tylko na jeden sposób. Karta płatnicza nie posiada takiego zabezpieczenia, więc można ją próbować umieścić w bankomacie na różne sposoby, w większości błędne.